پیشگفتار:
طراحی سیستم اعلام و اطفاء حریق در دیتاسنترها نیازمند رعایت استانداردهای خاصی است که به منظور حفظ امنیت و کارایی این مراکز حساس تدوین شدهاند. از جمله مهمترین استانداردها میتوان به NFPA 75 و NFPA 76 اشاره کرد که توسط انجمن ملی حفاظت از حریق آمریکا ارائه شدهاند.
این استانداردها شامل الزامات دقیق برای نصب و نگهداری سیستمهای اعلام و اطفاء حریق میباشند. سیستمهای اعلام حریق باید قادر به تشخیص سریع و دقیق هرگونه نشانههای حریق بوده و به طور خودکار به آتشنشانها و مدیران مرکز هشدار دهند. از سوی دیگر، سیستمهای اطفاء حریق باید طوری طراحی شوند که با حداقل خسارت به تجهیزات و دادههای حساس، آتش را مهار کنند. استفاده از گازهای بیاثر مانند FM-200 و Novec 1230 به جای آب برای اطفاء حریق، یکی از راهکارهای رایج در این زمینه است. رعایت این استانداردها به منظور اطمینان از عملکرد بیوقفه و ایمن دیتاسنترها از اهمیت ویژهای برخوردار است.
استانداردهای اعلام حریق:
استانداردهای اعلام حریق به منظور تضمین عملکرد صحیح و سریع سیستمهای اعلام حریق تدوین شدهاند و شامل راهنماییهایی برای طراحی، نصب، نگهداری و آزمایش این سیستمها هستند. این استانداردها به حفظ ایمنی و جلوگیری از خسارات جانی و مالی ناشی از حریق کمک میکنند. در ادامه به برخی از استانداردهای مهم و اصول کلیدی مرتبط با سیستمهای اعلام حریق اشاره میشود:
استانداردهای اصلی
- NFPA 72 – استاندارد ملی اعلام حریق و سیستمهای هشدار آمریکا
- این استاندارد شامل الزامات طراحی، نصب، نگهداری و آزمایش سیستمهای اعلام حریق است.
- شامل دتکتورها، هشداردهندهها، کنترل پنلها و سیستمهای ارتباطی است.
- تعریف روشهای آزمایش و نگهداری سیستمهای اعلام حریق.
- EN 54 – سیستمهای تشخیص و اعلام حریق اروپا
- مجموعهای از استانداردهای اروپایی که به سیستمهای اعلام حریق میپردازند.
- شامل الزامات مربوط به دتکتورها، هشداردهندهها، کنترل پنلها و سایر اجزای سیستم.
- تاکید بر کیفیت، قابلیت اعتماد و کارایی سیستمهای اعلام حریق.
- ISO 7240 – سیستمهای تشخیص و اعلام حریق
- استاندارد بینالمللی که شامل الزامات طراحی و نصب سیستمهای اعلام حریق است.
- شامل بخشهایی که به اجزای مختلف سیستم مانند دتکتورها، هشداردهندهها و کنترل پنلها میپردازد.
- تاکید بر هماهنگی و یکپارچگی سیستمهای اعلام حریق در سطح بینالمللی.
- UL 268 – دتکتورهای دود
- استاندارد آمریکایی که شامل الزامات تست و عملکرد دتکتورهای دود است.
- تضمین دقت و سرعت تشخیص دود و کاهش هشدارهای کاذب.
- تاکید بر قابلیت اطمینان و دوام دتکتورهای دود در شرایط مختلف.
استانداردهای لوله کشی اعلام حریق:
استانداردهای لولهکشی شبکه اعلام حریق در اتاقهای سرور به منظور اطمینان از عملکرد صحیح و سریع سیستمهای اعلام و اطفاء حریق تدوین شدهاند. این استانداردها شامل جزئیات دقیقی درباره نوع و نحوه نصب لولهها، اتصالات، و تجهیزات مرتبط با سیستمهای اعلام حریق هستند. در ادامه به برخی از استانداردهای مهم و اصول کلیدی مرتبط با لولهکشی شبکه اعلام حریق در اتاقهای سرور اشاره میشود:
استانداردهای اصلی
- NFPA 72 – استاندارد ملی اعلام حریق و سیستمهای هشدار آمریکا
- این استاندارد شامل الزامات طراحی، نصب و نگهداری سیستمهای اعلام حریق است.
- جزئیات مربوط به نوع لولهها، نحوه اتصال و مسیرهای لولهکشی را ارائه میدهد.
- NFPA 13 – استاندارد نصب سیستمهای اسپرینکلر
- این استاندارد به نحوه طراحی و نصب سیستمهای اسپرینکلر که ممکن است با سیستمهای اعلام حریق ادغام شوند، میپردازد.
- شامل الزامات مربوط به نوع لولهها، فشار آب و تستهای هیدرواستاتیک است.
- EN 54 – سیستمهای تشخیص و اعلام حریق اروپا
- این مجموعه استانداردها شامل الزامات طراحی و نصب سیستمهای اعلام حریق در اروپا است.
- شامل بخشهایی است که به لولهکشی و نصب تجهیزات مرتبط میپردازد.
اصول کلیدی لولهکشی شبکه اعلام حریق
- انتخاب مواد لوله
- لولهها باید از موادی ساخته شوند که مقاومت بالایی در برابر حرارت و خوردگی داشته باشند. لولههای فولادی گالوانیزه یا مسی معمولاً ترجیح داده میشوند.
- استفاده از لولههای پلاستیکی در برخی شرایط خاص مجاز است، اما باید مقاومت آنها در برابر حرارت و آتش تضمین شود.
- طراحی سیستم لولهکشی
- سیستم لولهکشی باید به گونهای طراحی شود که تمامی نقاط حساس اتاق سرور را پوشش دهد.
- لولهکشی باید به نحوی باشد که جریان هوا به خوبی از میان لولهها عبور کرده و حسگرها به درستی عمل کنند.
- اتصالات و فیتینگها
- اتصالات باید به طور محکم و بدون نشتی باشند. استفاده از جوش، مهره و ماسورههای مقاوم در برابر حرارت توصیه میشود.
- تمامی اتصالات باید به طور منظم بازبینی و آزمایش شوند تا از سلامت و کارایی آنها اطمینان حاصل شود.
- نصب صحیح
- لولهها باید به صورت دقیق و محکم نصب شوند تا از حرکت و جابجایی آنها در اثر لرزش یا عوامل محیطی جلوگیری شود.
- لولهها نباید در مسیرهای پر تردد قرار گیرند و باید به گونهای نصب شوند که دسترسی به تجهیزات و کابلهای شبکه را مختل نکنند.
- مسیرهای جداگانه
- لولههای سیستم اعلام حریق باید در مسیرهای جداگانهای نسبت به سایر سیستمهای لولهکشی نصب شوند تا در صورت بروز حریق، عملکرد سیستم اعلام حریق مختل نشود.
- تست و نگهداری
- سیستمهای لولهکشی باید به صورت منظم تست و نگهداری شوند. این شامل تستهای هیدرواستاتیک برای اطمینان از عدم وجود نشتی و بررسی سلامت اتصالات است.
- باید برنامههای دورهای برای بازبینی و نگهداری سیستمهای لولهکشی تدوین و اجرا شوند.
استانداردهای کنترل پنل:
استانداردهای مربوط به کنترل پنل مرکزی یا تابلوی اصلی مدار فرمان سیستم اعلام و اطفاء حریق در اتاق سرور به منظور اطمینان از عملکرد صحیح و قابل اعتماد این سیستمها تدوین شدهاند. این استانداردها شامل مواردی از قبیل NFPA 72 و EN 54 میشوند و به جزئیات مهمی در خصوص طراحی، نصب، و نگهداری این تجهیزات پرداختهاند.
- طراحی و ساخت: کنترل پنل باید مطابق با استانداردهای بینالمللی و ملی طراحی و ساخته شود. باید مقاوم در برابر شوکهای الکتریکی و تداخلات الکترومغناطیسی باشد تا از عملکرد صحیح در تمامی شرایط اطمینان حاصل شود.
- نصب و مکانیابی: پنل باید در مکانی نصب شود که دسترسی آسانی برای مدیران و تیمهای تعمیر و نگهداری داشته باشد. همچنین باید در محلی دور از خطرات احتمالی حریق و در معرض دید قرار گیرد.
- قابلیت اطمینان: کنترل پنل باید دارای سیستمهای پشتیبان (رداندانت) باشد تا در صورت خرابی یک بخش، عملکرد سیستم به طور کامل مختل نشود. این شامل داشتن منابع تغذیه پشتیبان مانند باتریها و ژنراتورها است.
- ارتباطات و هشدارها: پنل باید قادر به ارسال هشدارهای فوری به سیستمهای مرکزی و افراد مسئول باشد. این شامل قابلیتهای ارتباطی متنوع مانند اتصال به شبکههای اینترنتی، خطوط تلفن و سیستمهای بیسیم است.
- قابلیت مانیتورینگ و ثبت وقایع: سیستم باید امکان مانیتورینگ مستمر و ثبت تمامی وقایع و رویدادها را داشته باشد. این اطلاعات باید به صورت خودکار ذخیره شوند و قابل بازیابی باشند تا در مواقع نیاز مورد بررسی قرار گیرند.
- تست و نگهداری: باید امکان تست دورهای و نگهداری سیستم به راحتی فراهم باشد. این شامل انجام تستهای منظم برای اطمینان از عملکرد صحیح حسگرها، اعلامها و سیستمهای اطفاء حریق است.
رعایت این استانداردها به منظور حفظ ایمنی و کارایی اتاقهای سرور بسیار حیاتی است و عدم رعایت آنها میتواند منجر به خسارات جبرانناپذیر مالی و اطلاعاتی شود.
استانداردهای دکتورها:
دتکتورها نقش حیاتی در سیستمهای اعلام حریق اتاقهای سرور دارند و انواع مختلفی از آنها برای تشخیص سریع و دقیق حریق استفاده میشوند. در ادامه به بررسی استانداردهای مختلف و عملکرد هر یک از این دتکتورها میپردازیم.
1. دتکتور دود
دتکتورهای دود وظیفه تشخیص ذرات دود ناشی از حریق را بر عهده دارند. استانداردهای مربوط به این دتکتورها شامل NFPA 72 و EN 54-7 میشوند. این دتکتورها باید حساسیت بالا و پاسخ سریع داشته باشند تا بتوانند به محض بروز دود، هشدار لازم را صادر کنند. مکان نصب آنها باید در نقاطی باشد که جریان هوا به خوبی گردش کند تا تشخیص دقیقتر انجام شود.
2. دتکتور حرارت
دتکتورهای حرارت برای تشخیص افزایش غیرعادی دما استفاده میشوند. استانداردهای این دتکتورها شامل NFPA 72 و EN 54-5 میباشد. این دتکتورها معمولاً در نقاطی نصب میشوند که دود ممکن است به سختی به آنجا برسد اما افزایش دما به راحتی قابل تشخیص است. این دتکتورها به دو نوع نرخ افزایش (Rate-of-Rise) و دمای ثابت (Fixed Temperature) تقسیم میشوند.
3. دتکتورهای دودی-حرارتی (مولتی سنسور)
دتکتورهای مولتی سنسور ترکیبی از دتکتور دود و حرارت هستند که به منظور افزایش دقت تشخیص حریق استفاده میشوند. این دتکتورها تحت استانداردهای NFPA 72 و EN 54-25 تولید میشوند. استفاده از این دتکتورها در اتاقهای سرور به دلیل توانایی تشخیص همزمان دود و حرارت، میتواند کارایی سیستم اعلام حریق را بهبود بخشد.
4. داکت دتکتورها
داکت دتکتورها برای تشخیص دود در سیستمهای تهویه و کانالهای هوا استفاده میشوند. استانداردهای مربوط به این دتکتورها شامل NFPA 90A و EN 54-20 میشوند. این دتکتورها باید به گونهای نصب شوند که جریان هوا به خوبی از میان آنها عبور کند تا بتوانند به سرعت وجود دود را تشخیص دهند.
رعایت استانداردها
تمامی این دتکتورها باید تحت نظارت و تستهای منظم قرار گیرند تا اطمینان حاصل شود که در صورت وقوع حریق، به درستی عمل میکنند. نصب صحیح، نگهداری و آزمونهای دورهای، بخشهای اساسی از اجرای این استانداردها هستند تا از حفاظت کامل اتاقهای سرور اطمینان حاصل شود.
رعایت این استانداردها به حفظ ایمنی و جلوگیری از خسارات احتمالی در اتاقهای سرور کمک شایانی میکند و تضمین میکند که سیستم اعلام حریق در شرایط بحرانی به درستی عمل خواهد کرد.
استانداردهای سیستم نمونه گیر هوا یا ایرسمپلینگ :
سیستم نمونهگیر هوا یا مکنده دود که به عنوان ایرسمپلینگ (Air Sampling) نیز شناخته میشود، یکی از پیشرفتهترین و حساسترین سیستمهای تشخیص حریق در اتاقهای سرور و دیتاسنترها است. این سیستمها به دلیل توانایی در تشخیص سریع و دقیق دود در مراحل اولیه حریق، اهمیت زیادی دارند.
سیستم نمونهگیر هوا یا مکنده دود که به عنوان ایرسمپلینگ (Air Sampling) نیز شناخته میشود، یکی از پیشرفتهترین و حساسترین سیستمهای تشخیص حریق در اتاقهای سرور و دیتاسنترها است. این سیستمها به دلیل توانایی در تشخیص سریع و دقیق دود در مراحل اولیه حریق، اهمیت زیادی دارند.
سیستمهای ایرسمپلینگ با استفاده از یک شبکه از لولهها که در سراسر اتاق سرور نصب شدهاند، هوا را به یک واحد مرکزی میکشانند. این واحد مرکزی دارای حسگرهای بسیار حساس است که قادر به تشخیص ذرات دود حتی در غلظتهای بسیار پایین هستند. وقتی ذرات دود تشخیص داده میشوند، سیستم بلافاصله هشدار میدهد و میتواند اقدامات پیشگیرانه لازم را آغاز کند.
استانداردهای اصلی که برای سیستمهای ایرسمپلینگ استفاده میشوند عبارتند از:
- NFPA 72: استاندارد ملی اعلام حریق و سیگنالینگ آمریکا که شامل الزامات طراحی، نصب و نگهداری سیستمهای ایرسمپلینگ میباشد.
- EN 54-20: استاندارد اروپایی که به ویژه برای سیستمهای تشخیص دود با استفاده از نمونهگیری هوا تدوین شده است.
مزایا
- تشخیص زودهنگام: یکی از بزرگترین مزایای سیستمهای ایرسمپلینگ توانایی آنها در تشخیص دود در مراحل اولیه حریق است. این ویژگی به مدیران امکان میدهد تا اقدامات لازم را قبل از گسترش حریق انجام دهند.
- پوشش وسیع: این سیستمها میتوانند مناطق بزرگی را پوشش دهند و برای محیطهایی با جریان هوای بالا مانند دیتاسنترها بسیار مناسب هستند.
- حساسیت بالا: حساسیت بالای حسگرهای ایرسمپلینگ آنها را قادر میسازد تا کوچکترین تغییرات در ترکیب هوا را شناسایی کنند.
- کاهش هشدارهای کاذب: به دلیل دقت بالا، این سیستمها میزان هشدارهای کاذب را به حداقل میرسانند، که این امر در محیطهایی با تجهیزات حساس و حیاتی بسیار مهم است.
نصب و نگهداری
- طراحی مناسب: نصب سیستم ایرسمپلینگ نیاز به طراحی دقیق دارد. لولهکشی باید به گونهای انجام شود که تمام نقاط حساس اتاق سرور را پوشش دهد و جریان هوا به درستی از طریق حسگرها عبور کند.
- نگهداری منظم: سیستمهای ایرسمپلینگ باید به صورت منظم تست و نگهداری شوند تا از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شود. این شامل پاکسازی لولهها و اطمینان از کالیبراسیون صحیح حسگرها میشود.
کاربردها
سیستمهای ایرسمپلینگ به طور خاص در محیطهایی که نیاز به تشخیص زودهنگام حریق دارند، مانند اتاقهای سرور، دیتاسنترها، موزهها و آرشیوها، استفاده میشوند. این سیستمها به دلیل توانایی در شناسایی سریع و دقیق دود، جزء حیاتی سیستمهای ایمنی در این محیطها به شمار میآیند.
رعایت استانداردها و انجام نگهداری منظم برای اطمینان از عملکرد بهینه این سیستمها ضروری است. سیستمهای ایرسمپلینگ نقش حیاتی در حفظ ایمنی و جلوگیری از خسارات جدی در اتاقهای سرور و دیتاسنترها ایفا میکنند.
استانداردهای اطفاء حریق در دیتا سنتر (اتاق سرور):
استانداردهای اطفاء حریق در دیتا سنترها و اتاقهای سرور به منظور حفاظت از تجهیزات حیاتی و اطلاعات حساس تدوین شدهاند. این استانداردها شامل راهنماییهای دقیق در خصوص طراحی، نصب، نگهداری و عملکرد سیستمهای اطفاء حریق هستند. برخی از مهمترین استانداردهای بینالمللی در این زمینه عبارتند از:
NFPA 75 – استاندارد حفاظت از پردازش دادههای الکترونیکی
این استاندارد توسط انجمن ملی حفاظت از حریق آمریکا (NFPA) تدوین شده و شامل الزامات مربوط به حفاظت از تجهیزات الکترونیکی در برابر حریق است. استاندارد NFPA 75 به موارد زیر اشاره دارد:
- انتخاب سیستمهای اطفاء حریق: استفاده از سیستمهای گازی مانند FM-200، Novec 1230 و CO2 به جای آب، به دلیل جلوگیری از آسیب به تجهیزات الکترونیکی.
- سیستمهای اعلام حریق: نصب دتکتورهای دود و حرارت در نقاط کلیدی برای تشخیص سریع حریق.
- ساختار فیزیکی: استفاده از مواد ساختمانی مقاوم در برابر حریق و ایجاد مناطق مجزا برای جلوگیری از گسترش حریق.
NFPA 2001 – سیستمهای اطفاء حریق با گاز
این استاندارد به سیستمهای اطفاء حریق با استفاده از گازهای پاک (Clean Agent) میپردازد. موارد کلیدی شامل:
- انتخاب گاز مناسب: گازهای FM-200، Novec 1230 و CO2 باید به گونهای انتخاب شوند که موثر و ایمن باشند.
- طراحی سیستم: سیستم باید به گونهای طراحی شود که در صورت بروز حریق، گاز به سرعت و به طور یکنواخت در سراسر اتاق توزیع شود.
- آزمایش و نگهداری: سیستمهای اطفاء حریق با گاز باید به صورت منظم تست و نگهداری شوند تا از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شود.
ISO/IEC 27001 – مدیریت امنیت اطلاعات
اگرچه این استاندارد به طور مستقیم به اطفاء حریق نمیپردازد، اما شامل الزامات مهمی برای مدیریت ریسک و حفاظت از اطلاعات حساس در دیتا سنترها است. اجرای این استاندارد میتواند شامل برنامههای جامع مدیریت ریسک حریق نیز باشد.
EN 54 – سیستمهای تشخیص و اعلام حریق
این استاندارد اروپایی شامل مجموعهای از استانداردها برای سیستمهای تشخیص و اعلام حریق است. موارد کلیدی شامل:
- دتکتورها و هشداردهندهها: نصب و نگهداری صحیح دتکتورهای دود و حرارت.
- کنترل پنلهای مرکزی: عملکرد صحیح و قابلیت اعتماد کنترل پنلهای اعلام حریق.
- آزمایش و نگهداری: انجام تستهای دورهای و نگهداری منظم برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستمها.
BS 6266 – حفاظت از تجهیزات الکترونیکی در برابر حریق
این استاندارد بریتانیایی به حفاظت از تجهیزات الکترونیکی و دیتا سنترها در برابر حریق میپردازد و شامل راهنماییهایی برای انتخاب و نصب سیستمهای اطفاء حریق است.
روشهای اطفاء حریق
- سیستمهای گازی (Clean Agent): استفاده از گازهای FM-200، Novec 1230، و CO2 که بدون آسیب به تجهیزات، آتش را خاموش میکنند.
- اسپرینکلرهای آبی: استفاده از اسپرینکلرهای آبی با طراحی مخصوص برای جلوگیری از آسیب به تجهیزات حساس.
- سیستمهای فوم: استفاده محدود در شرایط خاص که نیاز به اطفاء سریع حریق دارند.
نکات مهم
- نصب صحیح: تمامی سیستمهای اطفاء حریق باید به درستی نصب و کالیبره شوند.
- آزمایشهای منظم: انجام آزمایشهای دورهای برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستمها.
- برنامههای آموزشی: آموزش کارکنان در خصوص استفاده و نگهداری از سیستمهای اطفاء حریق.
رعایت این استانداردها و الزامات میتواند به میزان زیادی خطرات ناشی از حریق را کاهش داده و از تجهیزات و دادههای حساس در دیتا سنترها و اتاقهای سرور محافظت کند
استانداردهای مربوط به لولهکشی در شبکههای اطفاء حریق:
استانداردهای مربوط به لولهکشی در شبکههای اطفاء حریق شامل انتخاب و نصب لولههای مناسب است که بتوانند در شرایط بحرانی عملکرد قابل اعتمادی داشته باشند. لولههای مانیسمان (بدون درز) به دلیل مقاومت بالا و استحکام مکانیکی، یکی از گزینههای برتر برای استفاده در سیستمهای اطفاء حریق هستند. در ادامه به برخی از استانداردهای مرتبط و اصول کلیدی نصب و استفاده از لولههای مانیسمان در سیستمهای اطفاء حریق اشاره میشود:
استانداردهای اصلی
- NFPA 13 – استاندارد نصب سیستمهای اسپرینکلر
- این استاندارد به نحوه طراحی و نصب سیستمهای اسپرینکلر میپردازد و شامل الزامات مربوط به انتخاب لولهها، فشار آب، و تستهای هیدرواستاتیک است.
- لولههای مانیسمان به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و حرارت، مورد تایید NFPA 13 هستند.
- NFPA 14 – استاندارد سیستمهای لولهکشی قائم و افقی
- این استاندارد شامل الزامات طراحی و نصب سیستمهای لولهکشی قائم و افقی برای اطفاء حریق میباشد.
- استفاده از لولههای مانیسمان در این سیستمها توصیه شده است به دلیل مقاومت بالا و عمر طولانی.
- NFPA 15 – استاندارد سیستمهای اسپرینکلر و اسپری ثابت
- این استاندارد شامل راهنماییهایی برای طراحی و نصب سیستمهای اسپرینکلر و اسپری ثابت است.
- لولههای مانیسمان به دلیل عدم وجود درز و جوش، از نظر ایمنی و کارایی بسیار مناسب هستند.
- ISO 6182 – سیستمهای اسپرینکلر و تجهیزات جانبی
- این استاندارد بینالمللی شامل الزامات طراحی، نصب، و نگهداری سیستمهای اسپرینکلر میباشد.
- لولههای مانیسمان بر اساس این استاندارد، باید توانایی تحمل فشارهای بالا و شرایط محیطی سخت را داشته باشند.
اصول کلیدی نصب لولههای مانیسمان
- انتخاب مواد مناسب
- لولههای مانیسمان باید از موادی ساخته شوند که مقاومت بالایی در برابر حرارت، فشار و خوردگی داشته باشند. فولاد کربنی و فولاد ضدزنگ از جمله مواد پرکاربرد در این زمینه هستند.
- طراحی سیستم لولهکشی
- سیستم لولهکشی باید به گونهای طراحی شود که جریان آب به طور یکنواخت و بدون مانع در سراسر سیستم توزیع شود. این امر نیازمند محاسبات دقیق هیدرولیکی و طراحی مناسب شبکه لولهها است.
- اتصالات و فیتینگها
- اتصالات لولههای مانیسمان باید به طور محکم و بدون نشتی باشند. استفاده از جوشکاری با کیفیت بالا یا اتصالات رزوهای استاندارد توصیه میشود.
- تمامی اتصالات باید به صورت منظم بازبینی و آزمایش شوند تا از سلامت و کارایی آنها اطمینان حاصل شود.
- نصب صحیح
- لولهها باید به صورت دقیق و محکم نصب شوند تا از حرکت و جابجایی آنها در اثر لرزش یا عوامل محیطی جلوگیری شود. نصب نگهدارندههای مناسب و استفاده از براکتهای مقاوم ضروری است.
- لولهها نباید در مسیرهای پر تردد قرار گیرند و باید به گونهای نصب شوند که دسترسی به تجهیزات و سیستمهای الکتریکی و مخابراتی مختل نشود.
- تست و نگهداری
- سیستمهای لولهکشی باید به صورت منظم تست و نگهداری شوند. این شامل تستهای هیدرواستاتیک برای اطمینان از عدم وجود نشتی و بررسی سلامت اتصالات است.
- برنامههای دورهای برای بازبینی و نگهداری سیستمهای لولهکشی باید تدوین و اجرا شوند.
نکات ایمنی
- پوششهای ضد خوردگی
- برای افزایش عمر مفید لولههای مانیسمان، استفاده از پوششهای ضد خوردگی و رنگهای مقاوم در برابر حرارت توصیه میشود.
- سیستمهای تخلیه آب
- در صورتی که از سیستمهای اسپرینکلر استفاده میشود، باید تمهیدات لازم برای تخلیه آب به صورت ایمن و موثر فراهم شود تا از آسیب به تجهیزات حساس جلوگیری شود.
- حفاظت از تجهیزات حساس
- لولهها باید به گونهای نصب شوند که از تجهیزات حساس و مسیرهای کابلکشی دور باشند تا در صورت بروز نشتی یا حریق، کمترین آسیب به تجهیزات وارد شود.
سیلندرهای تخلیه گاز، شیرها و متعلقات مربوط به سیستمهای اطفاء حریق
سیلندرهای تخلیه گاز، شیرها و متعلقات مربوط به سیستمهای اطفاء حریق اتوماتیک نقش حیاتی در عملکرد صحیح این سیستمها دارند. استانداردهای مختلفی برای تضمین ایمنی و کارایی این تجهیزات وجود دارد. این استانداردها شامل راهنماییهایی برای طراحی، ساخت، نصب، نگهداری و آزمایش این تجهیزات هستند. در ادامه به برخی از استانداردهای مهم و اصول کلیدی مرتبط با سیلندرهای تخلیه گاز، شیرها و متعلقات سیستمهای اطفاء حریق اتوماتیک اشاره میشود:
استانداردهای اصلی
- NFPA 2001 –استاندارد سیستمهای اطفاء حریق با گازهای پاک
- این استاندارد توسط انجمن ملی حفاظت از حریق آمریکا (NFPA) تدوین شده و شامل الزامات مربوط به سیستمهای اطفاء حریق با استفاده از گازهای پاک (Clean Agents) مانند FM-200، Novec 1230 و CO2 است.
- شامل جزئیات مربوط به انتخاب، نصب، نگهداری و آزمایش سیلندرهای گاز و متعلقات آنها است.
- ISO 14520 – سیستمهای اطفاء حریق با گازهای پاک
- این استاندارد بینالمللی شامل الزامات طراحی و نصب سیستمهای اطفاء حریق با گازهای پاک است.
- مشابه استاندارد NFPA 2001، ISO 14520 نیز به جزئیات مربوط به سیلندرهای گاز، شیرها و متعلقات آنها میپردازد.
- EN 15004 – سیستمهای اطفاء حریق با گازهای پاک
- استاندارد اروپایی که به سیستمهای اطفاء حریق با گازهای پاک میپردازد.
- این استاندارد شامل الزامات مربوط به سیلندرهای گاز، شیرها و متعلقات آنها، همچنین روشهای آزمون و نگهداری است.
اصول کلیدی و الزامات
- طراحی و ساخت سیلندرها
- سیلندرهای گاز باید از مواد مقاوم در برابر فشار بالا ساخته شوند. فولاد با کیفیت بالا و آلیاژهای مقاوم به خوردگی معمولاً استفاده میشوند.
- سیلندرها باید توانایی تحمل فشارهای بالا و شرایط محیطی مختلف را داشته باشند.
- سیلندرها باید دارای استانداردهای تولید و تست کیفیت مانند ASME (انجمن مهندسان مکانیک آمریکا) باشند.
- شیرها و متعلقات
- شیرهای سیلندر باید دارای مکانیزمهای ایمنی برای جلوگیری از تخلیه ناخواسته گاز باشند.
- شیرها باید به طور محکم به سیلندر متصل شوند و از نشتی جلوگیری کنند.
- متعلقات باید شامل مانومترها (گیجهای فشار)، اتصالات سریع و لولههای مقاوم در برابر فشار بالا باشند.
- نصب و لولهکشی
- سیلندرها باید در مکانهایی نصب شوند که دسترسی آسان برای بازرسی و نگهداری داشته باشند.
- لولهکشی باید به گونهای طراحی شود که گاز به طور یکنواخت و سریع در سراسر منطقه مورد حفاظت توزیع شود.
- اتصالات باید به دقت نصب و تست شوند تا از نشتی جلوگیری شود.
- نگهداری و آزمایش
- سیلندرها و شیرها باید به صورت منظم بازرسی و تست شوند. این شامل تستهای هیدرواستاتیک برای اطمینان از عدم وجود نشتی و بررسی سلامت اتصالات است.
- مانومترها و گیجهای فشار باید به صورت منظم کالیبره شوند تا از دقت آنها اطمینان حاصل شود.
- برنامههای دورهای برای بازبینی و نگهداری سیستمها باید تدوین و اجرا شوند.
- ایمنی و عملکرد
- سیلندرها باید دارای مکانیزمهای ایمنی مانند شیرهای اطمینان باشند که در صورت افزایش غیرعادی فشار، گاز را به طور کنترلشده تخلیه کنند.
- سیستمهای هشداردهنده باید به صورت خودکار فعال شوند تا در صورت بروز مشکل، تیمهای مسئول را مطلع کنند.
- استفاده از سیلندرهای با ظرفیت مناسب و تعداد کافی برای پوشش کامل منطقه مورد حفاظت ضروری است.
نکات مهم
- برچسبگذاری و شناسایی
- تمامی سیلندرها و متعلقات باید به طور دقیق برچسبگذاری شوند تا نوع گاز، تاریخ تولید، تاریخ تست و سایر اطلاعات ضروری مشخص باشد.
- برچسبها باید مقاوم در برابر شرایط محیطی مختلف باشند و به راحتی خوانده شوند.
- آموزش کارکنان
- کارکنان مسئول نگهداری و بازرسی سیستمهای اطفاء حریق باید آموزشهای لازم را در خصوص استفاده صحیح و ایمن از سیلندرها و شیرها دیده باشند.
- آموزشهای دورهای برای بهروزرسانی اطلاعات و مهارتهای کارکنان ضروری است.
جمع بندی:
استانداردهای طراحی و نصب سیستمهای اعلام و اطفاء حریق در اتاقهای سرور و دیتاسنترها اهمیت بالایی در حفظ ایمنی و جلوگیری از خسارات دارند. سیستمهای اعلام حریق شامل دتکتورهای دود، حرارت و شعله، کنترل پنلها و هشداردهندهها هستند که بر اساس استانداردهای NFPA 72، EN 54 و ISO 7240 طراحی و نصب میشوند. این سیستمها باید به طور منظم تست و نگهداری شوند تا از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شود.
لولهکشی شبکههای اعلام و اطفاء حریق باید مطابق با استانداردهای NFPA 13 و NFPA 14 باشد و از لولههای مقاوم مانند لولههای مانیسمان استفاده شود. نصب صحیح، اتصالات محکم و بازبینی دورهای از جمله اصول کلیدی در این زمینه هستند.
سیلندرهای تخلیه گاز و متعلقات مربوط به سیستمهای اطفاء حریق اتوماتیک نیز باید مطابق با استانداردهای NFPA 2001 و ISO 14520 باشند. این سیلندرها باید از مواد مقاوم در برابر فشار بالا ساخته شوند و به طور منظم بازرسی و نگهداری شوند.
در مجموع، رعایت استانداردهای طراحی، نصب و نگهداری سیستمهای اعلام و اطفاء حریق، انتخاب تجهیزات با کیفیت، و آموزش مناسب کارکنان میتواند به میزان زیادی خطرات ناشی از حریق را کاهش داده و از تجهیزات و دادههای حساس در اتاقهای سرور محافظت کند.